Oorontsteking

Een oorontsteking is een regelmatig voorkomend probleem bij ratten.

Er zijn 3 soorten oorontstekingen:

- Uitwendige oorontsteking

- Middenoorontsteking

- Binnenoorontsteking

In alle gevallen is een bezoek aan de dierenarts noodzakelijk en dient men het zo snel mogelijk te laten behandelen. Een oorontsteking doet veel pijn en als het niet (snel) behandeld wordt, leidt het vaak tot chronische beschadigingen aan het oor. De dierenarts kan via een otoscoop in het oor van de rat kijken en deze verder onderzoeken.

Er zijn dierenartsen die niet zoveel verstand van ratten hebben. Laat u niet afschepen met een hersenbloeding, deze komen bij ratten veel minder voor dan een middenoorontsteking. Helaas worden er veel te vaak ratten ingeslapen doordat een dierenarts zegt dat de rat een hersenbloeding/TIA heeft gehad en dit niet te genezen is, terwijl het om een middenoorontsteking kan gaan die wel te verhelpen kan zijn.

Zet de rat altijd direct apart in een ‘ziekenboeg’. Oorontstekingen zijn vaak erg besmettelijk. 

Uitwendige oorontsteking (otitis externa)

De uitwendige oorontsteking is het best te bestrijden. Bij een snelle behandeling is er vaak een goed resultaat zonder blijvende schade. Deze ontsteking ruik je vaak eerder dan dat hij zichtbaar is. Heeft uw rat een vreemde lucht bij zijn kop, let dan goed op zijn oren en/of bek. Vaak komt daar de lucht vandaan. Ook als u niets ziet is het verstandig gelijk naar de dierenarts te gaan. U bent er dan nog op tijd bij. Wacht niet af, de schade wordt erg snel groter.

Kaakabcessen kunnen gemakkelijk ontstaan vanuit een ontstoken oor. Doordat deze abcessen vrijwel onmogelijk te bestrijden zijn is het belangrijk dat u direct naar de dierenarts gaat.

Een uitwendige oorontsteking kan ook doorslaan naar een middenoorontsteking.

Veelvoorkomende symptomen

- Puslucht uit het oor

- Zichtbare viezigheid

- Rood en/of dikke oren

- Overmatig krabben aan en in de oorschelp.

- Schudden met het kopje

- Pijn/irritatie als het oor wordt aangeraakt

Mogelijke oorzaken

- Mycoplasma pulmonis

- Streptococcus pneumoniae (pneumokokken)

- Wondje aan of in het oor

- Lagere weerstand door virus

Optionele gebruikelijke behandeling

Ga zo snel mogelijk naar de dierenarts. De ontsteking kan als deze zich uitbreidt er namelijk voor zorgen dat het trommelvlies geperforeerd wordt.

U kunt oorzalf gebruiken. Dit mag alleen na onderzoek en op advies van de dierenarts gegeven worden. Gebruik het alleen als het trommelvlies intact is.

Pijnstillers als Carprofen® en Metacam® werken gelijk ontstekingsremmend. Aangezien een oorontsteking vaak veel pijn met zich mee brengt wordt een pijnstiller in de meeste gevallen voorgeschreven.

Antibiotica als Baytril® en Enrofloxoral® (beide hebben Enrofloxacine als werkzame stof) bestrijden mycoplasma pulmonis. Synulox® en Clavubactin® (beiden hebben Amoxicilline met Clavulaanzuur als werkzame stof) bestrijden bestrijd pneumokokken. Bij ernstige ontstekingen wordt daarom vaak voor een combinatie van de voorgaande antibiotica gekozen, omdat onbekend is wat precies de ziekteverwekker is.

Middenoorontsteking (otitis media)

Middenoorontsteking, is zoals de naam al zegt een ontsteking in het middenoor. Deze ontsteking kan door onder andere bacteriën, virussen of poliepen ontstaan.

Als een uitwendige oorontsteking niet of te laat behandeld wordt bestaat er een grote kans dat deze doorslaat naar het middenoor. Het middenoor bevindt zich achter het trommelvlies en is van de buitenkant te zien met een otoscoop. Het trommelvlies kan er wel geïrriteerd uitzien.

Het is zeer belangrijk om zo spoedig mogelijk naar een goede dierenarts te gaan, de schade wordt met het uur groter. Ga naar de spoeddienst, er is altijd een dierenarts bereikbaar. Deze zal met een otoscoop in de oren kijken en zal u vertellen of het inderdaad een middenoorontsteking is. Het is mogelijk dat de dierenarts pus in het oor ziet zitten.

Veelvoorkomende symptomen

Het meest bekende symptoom van de middenoorontsteking is een scheef kopje, vaak gaat dit gepaard met evenwichtsverlies. De rat weet dan gewoon niet meer wat links en rechts en wat boven of onder is. Het kan zelfs zo erg zijn, dat de rat rondjes gaan draaien.

- Scheef/schuin kopje

- Schudden met het kopje

- Tollen om de as bij het oppakken en/of vasthouden

- Rondjes lopen

- Evenwichtsproblemen en/of omvallen

- Overmatig krabben aan het oor

- Pijn aan het oor/hoofd

- Lusteloosheid

- Zelden een puslucht, maar wel mogelijk

Mogelijke oorzaken

- Mycoplasma pulmonis

- Streptococcus pneumonaie (pneumokokken)

- Fistel (doorgang) vanuit kaakabces

- Lagere weerstand door virus

- Een verwaarloosde uitwendige oorontsteking

Optionele gebruikelijke behandeling

Een behandeling tegen een middenoorontsteking kan erg lang duren. Deze mag pas gestopt worden zodra de ontsteking volledig genezen is. Het is dus ook van belang om regelmatig terug te gaan naar de dierenarts voor een controle.

Tijdens de behandeling van een middenoorontsteking kan het gebeuren dat de rat een terugval krijgt. Het gaat het eerst een tijdje goed en daarna toch weer wat slechter. Het is dus van belang om, samen met de dierenarts, goed in de gaten te houden of er nog hoop is op een herstel.

Als een middenoorontsteking genezen is, is de kans erg groot dat de rat altijd met een schreef kopje zal blijven rond lopen. Dit komt doordat het evenwichtsorgaan is aangetast door de middenoorontsteking. Gelukkig kan een rat hier prima, pijnloos mee leven.

De dierenarts zal bij een lichte middenoorontsteking een pijnstiller - zoals Carprofen® of Metacam® - aanraden. Beiden werken ontstekingsremmend. Een oorontsteking is vaak zeer pijnlijk, dus een pijnstiller wordt in de meeste gevallen wel voorgeschreven.

Bij een zwaardere middenoorontsteking wordt vaak een corticosteroïde - zoals Dexamethason®- aangeraden. Deze mag niet i.c.m. een NSAID (Carprofen®/Metacam®) gegeven worden. Het is dus of een pijnstiller bij een lichte middenoorontsteking, of een corticosteroïde bij een zwaardere middenoorontsteking. Een corticosteroïde haalt de druk van het middenoor af, werkt ontstekingsremmend en geeft de rat een oppepper waardoor hij/zij zich beter voelt. De ‘boost’ door de corticosteroïde moet u niet verwarren met het vooruitgaan. De boost is slechts tijdelijk. Bij een zware middenoorontsteking zal de corticosteroïde voor een langere periode gegeven moeten worden.

Een oor zalf heeft geen nut aangezien een middenoorontsteking achter het trommelvlies zit. Ook al is er een doorbraak naar het uitwendige oor, de zalf mag niet gegeven worden aangezien het trommelvlies geperforeerd is.

Antibiotica als Baytril® en Enrofloxoral® (beide hebben Enrofloxacine als werkzame stof) bestrijden mycoplasma pulmonis. Synulox® en Clavubactin® (beiden hebben Amoxicilline met Clavulaanzuur als werkzame stof) bestrijden bestrijd pneumokokken. Bij ernstige ontstekingen wordt daarom vaak voor een combinatie van de voorgaande antibiotica gekozen, omdat onbekend is wat precies de ziekteverwekker is.

Hoe sneller de ontsteking voorbij is Hoe korter de middenoorontsteking, des te minder blijvende schade er is. Vaak blijft de kop scheef staan. Bij ernstige blijvende schade blijft het evenwicht verlies ook en kan de rat blijven tollen of draaien.

Zet de rat altijd direct apart in een ‘ziekenboeg’, een middenoorontsteking kan besmettelijk zijn. Als het trommelvlies intact is, dan is er geen besmettingsgevaar, maar aangezien het vlies na onderzoek van de dierenarts ook kapot kan gaan, is het beter om het zekere voor het onzekere te nemen.

Binnenoorontsteking (otitis interna)

Als een middenoorontsteking niet (goed) wordt behandeld kan de ontsteking zich uitbreiden naar het binnenoor. Als gevolg wordt het evenwichtsverlies erger is dan bij een middenoorontsteking en is de schade blijvend is. Een scheve kop na een middenoorontsteking kan langzaam steeds iets rechter gaan staan, bij een binnenoorontsteking is deze schade niet meer te herstellen. De rat kan doof worden, een hersenvliesontsteking of epilepsie krijgen en gedragsstoornissen kunnen voorkomen.

Veelvoorkomende symptomen

- Scheef/schuin kopje

- Schudden met het kopje

- Veel tollen om de as bij het oppakken en/of vasthouden

- Rondjes lopen

- Zware evenwichtsproblemen en/of omvallen

- Overmatig krabben aan het oor

- Erge pijn aan het oor/hoofd

- Lusteloosheid

- Zelden een pus-lucht, maar wel mogelijk

Optionele gebruikelijke behandeling

Bij een zwaardere middenoorontsteking wordt vaak een corticosteroïde - zoals Dexamethason®- aangeraden. Deze mag niet i.c.m. een NSAID (Carprofen®/Metacam®) gegeven worden. Een corticosteroïde haalt de druk van het middenoor af, werkt ontstekingsremmend en geeft de rat een oppepper waardoor hij/zij zich beter voelt. De ‘boost’ door de corticosteroïde moet u niet verwarren met het vooruitgaan. De boost is slechts tijdelijk en het genezingsproces is doorgaans lang. Het verminderen van de druk op het binnenoor heeft prioriteit. Vermindert de druk dan wordt de pijn vanzelf ook minder.

De kans op genezing is zeer klein. Er is altijd blijvende schade aan het oor. Is het gelukt om de ontsteking te genezen, dan is het zaak te kijken of de rat nog een ratwaardig bestaan heeft. Kan de rat zich redden met de blijvende schade en voelt deze zich nog gelukkig? Is de rat sip en zit deze stil in een hoekje. Ratten zijn meesters in het maskeren van pijn, het zijn dus hele kleine gedragsveranderingen waardoor kan blijken of hij genezen is en nog zin in zijn leven heeft. Het is de verantwoording van de eigenaar om dit goed te observeren en altijd in het belang van de rat te kiezen.